Covid-19: Πώς η Πανδημία Απειλεί τη Ψυχική μας Υγεία
Σήμερα η ψυχολογία μας, η υπομονή και η ανοχή μας δοκιμάζονται από τη πανδημία του κορονοϊού. Ο φόβος για παράταση των μέτρων και η αβεβαιότητα που προκύπτει μας δημιουργεί άγχος, θλίψη, μελαγχολία και αναστάτωση. Ο Covid-19 έχει λάβει παγκόσμια διάσταση και ο αντίκτυπός του εκτείνεται σε πολλούς τομείς της ζωής μας. Οι τομείς που επηρεάζονται από τη πανδημία είναι: ο οικονομικός, κοινωνικός, επαγγελματικός και πρωτίστως η σωματική και ψυχολογική μας υγεία.
Άγχος
Έρευνες δείχνουν πως το πρώτο πρόβλημα που εμφανίζεται στη ψυχολογία μας είναι οι αγχώδεις διαταραχές. Η καραντίνα σε συνδυασμό με τα αναγκαία μέτρα καταστρέφουν τη ρουτίνα μας και έτσι τα επίπεδα άγχους, μελαγχολίας και εξαρτήσεων αυξάνονται. Η αδυναμία πρόβλεψης ως προς τη πορεία της πανδημίας αλλά και της άρσης των μέτρων προκαλούν μία σειρά δυσφορικών συναισθημάτων. Σύγχυση, στρες, κατάθλιψη, ευερεθιστότητα, αυπνία, φόβος, θυμός, απογοήτευση, εξουθένωση και αίσθημα κόπωσης.
Κατάθλιψη
Ένα ακόμη πρόβλημα που προκύπτει από αυτή τη κατάσταση είναι η θλίψη και η μελαγχολία που προκαλείται μέσα μας. Για πολλούς ανθρώπους δυστυχώς η κοινωνική απόσταση δημιουργεί και κοινωνική απομόνωση. Ο φόβος του στιγματισμού, ο φόβος της μετάδοσης και της απογοήτευσης οδηγούν πολλούς ανθρώπους στο να απομονώνονται κοινωνικά. Επίσης αυτή η απομόνωση δεν είναι μόνο κοινωνική αλλά και επαγγελματική. Πολλοί είχαν συνηθίσει στη καθημερινή επικοινωνία και επαφή με τους συναδέλφους στη δουλειά και ξαφνικά βρέθηκαν κλεισμένοι στο σπίτι. Αυτό είναι κάτι το οποίο διαταράσσει τη ρουτίνα και κατ’ επέκταση την ισορροπία της καθημερινότητάς με αποτέλεσμα την εκδήλωση αρνητισμού.
Καταναγκασμοί
Ένα ακόμη σοβαρό ζήτημα που προκύπτει κατά τη πανδημία είναι η εκδήλωση ψυχαναγκαστικών συμπεριφορών για λόγους διασφάλισης της ατομικής υγιεινής. Καθώς υπάρχει πλέον αυξημένη πιθανότητα για μόλυνση μέσω επαφής με ανθρώπους, χώρους και αντικείμενα αυτό προστάζει το συχνό πλύσιμο των χεριών. Ωστόσο όμως, όταν αυτό το συχνό πλύσιμο καταλήγει να γίνεται εμμονικό και συνεχές τότε κινδυνεύουμε να εκδηλώσουμε ψυχαναγκαστικές διαταραχές. Παραδείγματος χάρη, εμμονικό πλύσιμο, εμμονή με τον έλεγχο και τη τάξη, και εμμονή με την οργάνωση σε βαθμό ακραίας ακρίβειας. Αυτές οι καταναγκαστικές συμπεριφορές δημιουργούνται από σκέψεις που παρεισφρέουν στο μυαλό και μας προκαλούν αναστάτωση και ανησυχία.
Ψυχική και Σωματική Υγεία
Η απειλή της δημόσιας αλλά και ατομικής/προσωπικής υγείας είναι αυτό που θα πρέπει να μας απασχολεί περισσότερο. Όταν ο άνθρωπος είναι υγιής σωματικά και πνευματικά μπορεί να αντιμετωπίσει οποιοδήποτε είδος απειλής όσο μεγάλο και τρομακτικό αν αυτό είναι. Έτσι λαμβάνουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας για τη διασφάλιση της υγείας τόσο της δικής μας όσο και των υπολοίπων.
Σε συλλογικό επίπεδο:
- Διατήρηση απόστασης ασφαλείας από τους συνανθρώπους μας
- Αποφυγή μεγάλων κοινωνικών συναθροίσεων καθώς αυτό αυξάνει ραγδαία της πιθανότητα διάδοσης του ιού
- Χρήση μάσκας σε δημόσιους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους όχι μόνο για τη δική μας ασφάλεια αλλά και για τους άλλους
Σε προσωπικό επίπεδο:
- Πλύσιμο χεριών και διατήρηση της υγιεινής
- Συχνή επαφή με τους συγγενείς ή φίλους μας μέσω ηλεκτρονικών μέσων δικτύωσης
- Αποφυγή έντονης ενασχόλησης (σκέψη, ενημέρωση, συζήτηση) γύρω από το θέμα του κορονοϊού μέσα στη μέρα
- Απασχόληση με δραστηριότητες ή hobbies που μας ψυχαγωγούν ή μας διασκεδάζουν
Αντιμετώπιση
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως όλο αυτό είναι μια δοκιμασία και μία προσωρινή κατάσταση. Σε καμία περίπτωση δεν αντικατοπτρίζει μια νέα πραγματικότητα ή μια νέα κανονικότητα. Ανέκαθεν η ανθρωπότητα και ο πλανήτης δοκιμαζόταν και πλήττονταν από πανδημίες, πολέμους και κρίσεις κάθε επιπέδου ωστόσο όλα περνούσαν. Έτσι και σήμερα δοκιμαζόμαστε και αύριο θα έχουμε επιστρέψει στη κανονικότητα. Η λήψη όλων των παραπάνω μέτρων προστασίας που αναφέραμε, οι εμβολιασμοί και η υπομονή είναι αυτά που χρειαζόμαστε σήμερα.
Ακόμη, είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως δεν δοκιμαζόμαστε μόνοι μας και πως μπορούμε να μοιραζόμαστε τα συναισθήματά μας στους ανθρώπους που αγαπάμε. Τέλος, πρέπει να γνωρίζουμε πως υπάρχει πληθώρα επαγγελματιών ψυχικής υγείας στους οποίους μπορούμε επίσης να απευθυνθούμε. Όντας ο ίδιος ψυχολόγος δίνω βαρύτητα στην διερεύνηση των ψυχολογικών συνιστωσών που μπορεί να επηρεαστούν από τη μάστιγα του κορονοϊού. Υπάρχουν πολλές μορφές ψυχοθεραπευτικών προσεγγίσεων που μπορεί να ακολουθήσει κανείς εντός της θεραπευτικής συνεδρίας. Η Συμβουλευτική Ψυχολογία, η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία, η ψυχανάλυση και κάθε μορφή ψυχοθεραπείας μπορεί να μας ανακουφίσει και να μας θεραπεύσει.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Pfefferbaum, B., & North, C. S. (2020). Mental health and the covid-19 pandemic. New England Journal of Medicine, 383(6), 510-512. doi:10.1056/nejmp2008017
Mental health and covid-19. (2021, March 22). Retrieved March 23, 2021, from https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19/publications-and-technical-guidance/noncommunicable-diseases/mental-health-and-covid-19 Σπανού, Β. (2020, November 27). Covid-19: Επιπτώσεις Στην Ψυχική υγεία. Retrieved March 23, 2021, from https://www.naftemporiki.gr/story/1663396/covid-19-epiptoseis-stin-psuxiki-ugeia